วันที่ ๓ เดือนมกราคม พุทธศักราช ๒๕๕๙
ที่มา: รังสรรค์ มั่นนิธิ.ชีววิทยาม.ปลาย.กรุงเทพฯ.เสริมวิทย์การพิมพ์.๒๕๕๗.หน้า
๙๘-๑๑๕
เรื่อง โครงสร้างของเซลล์สิ่งมีชีวิต
เซลล์ของสิ่งมีชีวิตประกอบไปด้วยโครงสร้างดังนี้
โพรโทพลาซึม
โพรโทพลาซึมเป็นของเหลวที่พบภายในเซลล์ประกอบด้วยออร์แกเนลล์
(organelles) และอนุภาคต่าง ๆ มากมาย
ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเจริญและการดำรงชีวิตของเซลล์ โพรโทพลาซึมประกอบด้วย 2
ส่วน คือ ไซโทพลาซึมและนิวเคลียส
โดยที่นิวเคลียสจะเป็นที่เก็บข้อความพันธุกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ไว้
ดังนั้นจึงสามารถควบคุมกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์ได้ทั้งหมด ส่วนไซโทพลาสซึมจะมีออร์เกเนลล์และอนุภาคต่าง
ๆ อยู่ด้วย ซึ่งจะมีการทำงานเป็นระบบจนทำให้เซลล์สามารถดำเนินกิจกรรมได้ด้วยดี
จึงกล่าวได้ว่า โพรโทพลาซึมเป็นรากฐานของชีวิต
สมบัติทางชีวภาพของโพรโทพลาซึมก็คือสมบัติของสิ่งมีชีวิตนั่นเอง
สมบัคิของโปรโตพลาสซึม ได้แก่
๑. มีออร์แกไนเซชัน (organization) กล่าวคือ
ออร์แกเนลล์และโครงสร้างอื่น ๆ ในโพรโทพลาซึม จะมี
การแบ่งหน้าที่กันทำงานและมีการประสานงานกันอย่างมีระเบียบและเป็นระบบ
๒. มีการเจริญเติบโต
๓. มีเมแทบอลิซึม
๔. มีความสามารถในการตอบสนองสิ่งเร้า
๕. สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมได้
๖. สามารถเคลื่อนไหวได้ ที่เรียกว่า ไซโคลซิส (cyclosis)
๗. มีการทวีจำนวนซึ่งเกิดจากความสามารถในการสังเคราะห์ตัวเองโดยอาศัยสารต่าง
ๆ ที่ได้รับจาก
สภาพแวดล้อม
ไซโทพลาสซึม
ไซโทพลาซึมคือ
ส่วนของโพรโทพลาซึมที่อยู่นอกนิวเคลียสทั้งหมด จำแนกได้ ๒ ชนิดคือ
๑. เอ็กโทพลาซึม (ectoplasm) เป็นส่วนไซโทพลาซึมที่อยู่ด้านนอกติดกับเยื่อหุ้มเซลล์
เป็นส่วนที่บางใส ไม่มีออร์แกเนลล์หรืออนุภาคต่าง ๆ (ถ้ามีก็น้อยมาก)
ในสิ่งมีชีวิตชั้นต่ำบางชนิด เช่น ยูกลีนา
ชั้นนี้จะเปลี่ยนแปลงเป็นเยื่อเพลลิเคิล (pellicle) ซึ่งมีความหนาและเหนียว
เซลล์จึงคงรูปร่างอยู่ได้
๒. เอนโดพสาซึม (endoplasm) เป็นส่วนไซโทพลาซึมที่อยู่ด้านใน
จะมีออร์แกเนลล์และอนุภาคต่าง ๆ อยู่มากมาย เป็นบริเวณที่เกิดกิจกรรมสำคัญต่าง ๆ
ของเซลล์
ออร์แกเนลล์
ออร์แกเนลล์ที่พบในเซลล์มีหลายชนิด
จำแนกได้ ๒ ประเภท ได้แก่
ก. ออร์แกเนลล์ที่มีเมมเบรนห่อหุ้ม ได้แก่ กอลไจแอพพาราตัส
เอนโดพลาสมิคเรติคูลัม ไลโซโซม ไมโครบอดี ฯลฯ
ข. ออร์แกเนลล์ที่ไม่มีเมมเบรนห่อหุ้ม ได้แก่ ไรโบโซม ไมโครฟิลาเมนต์
ไมโครทูบูล และเซนทริโอล
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น